57 lat temu na Jasnej Górze rozpoczęto odmawiać codzienną modlitwę Polaków – wieczorny Apel. W 1953 roku, 8 grudnia o godzinie 21. zaledwie kilka osób zgromadziło się w Kaplicy Matki Bożej, by prosić o uwolnienie internowanego prymasa Stefana Wyszyńskiego i za Ojczyznę. Dziś Apel Jasnogórski gromadzi miliony Polaków w kraju i zagranicą.
Modlitwa Apelu posiada swoją historię, ale najważniejszą częścią jest fakt aresztowania Prymasa Tysiąclecia – kard. Stefana Wyszyńskiego. Wtedy to właśnie rozpoczęto na Jasnej Górze intensywne modlitwy o jego uwolnienie. 8 grudnia 1953 r. wprowadzono codzienny Apel w intencji Kościoła w Polsce, doświadczającego prześladowań ze strony władz systemu totalitarnego.
Nowe treści związano z tym nabożeństwem w okresie przygotowań do 300. rocznicy obrony Jasnej Góry w 1956 roku, rocznicy Ślubów króla Jana Kazimierza – obioru Maryi Królową Korony Polskiej. Propagatorem Apelu stał się prymas Stefan Wyszyński wraz z Episkopatem Polski w czasie Wielkiej Nowenny (1957-1966), będącej przygotowaniem do Millenium Chrztu Polski.
W czasie Soboru Watykańskiego II modlitwa Apelu nasycona była błaganiem za Kościół powszechny. Biskupi polscy w listach pasterskich, przy okazji różnych uroczystości maryjnych, zachęcali wiernych do praktyki Apelu Jasnogórskiego, zarówno w rodzinach, jak i w świątyniach.
Z okazji rozpoczęcia tzw. „Czuwań soborowych” w 1962 r. ówczesny przeor Jasnej Góry, o. Anzelm Radwański podjął decyzję, aby praktykę wieczornego spotkania z Królową Polski ożywić i pogłębić. Postanowiono więc na tę wyjątkową chwilę odsłaniać Cudowny Obraz i nadać temu nabożeństwu bogatszą oprawę. Najczęściej od Apelu zaczynały się czuwania modlitewne wiernych w intencji prac ojców Soboru Watykańskiego II. Tak pomyślana modlitwa zaczęła gromadzić nie tylko pielgrzymów przybyłych na „czuwania soborowe”, ale także mieszkańców Częstochowy.
Na rozpoczęcie Roku Świętego w Polsce – 1 stycznia 1974 r. Episkopat Polski zarządził, aby w całej naszej Ojczyźnie, w każdej rodzinie i w każdym kościele został odprawiony Apel Jasnogórski przed Obrazem Matki Bożej, przy zapalonej świecy.
Na VI Światowy Dzień Młodzieży z udziałem Jana Pawła II na Jasnej Górze w 1991 r. – żeby zgromadzona młodzież mogła modlić się wspólnie – ułożono specjalną antyfonę: „Maria Regina mundi, Maria Mater Ecclesiae, Tibi assumus, Tui memores vigilamus”. Ponadto przygotowano tekst w języku starocerkiewno-słowiańskim i w sześciu językach współczesnych. Przyczyniło się to w głównej mierze do umiędzynarodowienia Apelu Jasnogórskiego.
Apel Jasnogórski składa się ze śpiewu Bogurodzica; antyfony apelowej: „Maryjo Królowo Polski, jestem przy Tobie, pamiętam, czuwam”; refleksji religijnej; spontanicznych modlitw w intencji aktualnych potrzeb Narodu i Kościoła, a także zgromadzonych pielgrzymów; tajemnicy różańca i antyfony „Pod Twoją obronę.
Zgodnie z życzeniem i prośbą ostatnich papieży – począwszy od Jana XXIII – dołącza się Zdrowaś Maryjo w intencji Ojca Świętego. Na zakończenie błogosławieństwa udziela biskup lub kapłan przewodniczący Apelowi. Pieśń maryjna stanowi zwieńczenie nabożeństwa. Celebracja modlitwy Apelu rozpoczyna się odsłonięciem Ikony Jasnogórskiej, przy uroczystych fanfarach.
